Η γήρανση του πληθυσμού σε συνδυασμό με την αύξηση του προσδόκιμου της ζωής καθιστούν τα επαγγέλματα του κλάδου της υγείας μεταξύ αυτών με τις πλέον θετικές προοπτικές μέχρι το 2020.
Όπως σημειώσαμε πρόσφατα, τόσο η ζήτηση για γιατρούς όσο και για νοσηλευτικό προσωπικό και μαίες αναμένεται να αυξηθεί κατά 8,6% και 9%, αντίστοιχα. Η εξέλιξη αυτή έχει παράλληλα θετικές επιπτώσεις και σε άλλα επαγγέλματα του κλάδου της υγείας, τα οποία προσφέρουν κατά κύριο λόγο υποστηρικτικές υπηρεσίες στο ιατρικό προσωπικό, όπως είναι τα παραϊατρικά.
Στα παραϊατρικά επαγγέλματα συγκαταλέγονται οι φυσιοθεραπευτές, οι εργοθεραπευτές, οι λογοθεραπευτές και οι διαιτολόγοι. Οι φυσιοθεραπευτές απασχολούνται είτε αυτοδύναμα, είτε σε συνεργασία με τους γιατρούς, μετά από σχετική ιατρική διάγνωση, με την πρόληψη, βελτίωση και αποκατάσταση παθολογικών καταστάσεων, συγγενών και επίκτητων, καθώς και τραυματικών βλαβών που προκαλούν διαταραχές στο ερειστικό, μυϊκό, νευρικό, αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα. Ο εργοθεραπευτής ασχολείται με τη θεραπεία μιας διαταραχής μέσω σωματικού έργου ή μιας δραστηριότητας. Αρχικά αφού εντοπιστεί το πρόβλημα, ο εργοθεραπευτής θέτει στόχους επιλέγοντας τις κατάλληλες δραστηριότητες για να βελτιώσει τη λειτουργικότητα του ασθενούς. Το επάγγελμα του λογοθεραπευτή περιλαμβάνει σειρά δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη διάγνωση των διαταραχών του λόγου και την εφαρμογή θεραπευτικών προγραμμάτων για την εξάλειψή τους. Τέλος, ο διαιτολόγος σχεδιάζει, υποστηρίζει και εποπτεύει την εκτέλεση θεραπευτικών προγραμμάτων διατροφής του ασθενούς.
Οι απόφοιτοι παραϊατρικών σχολών έχουν τη δυνατότητα να απασχοληθούν στο δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, στον ιδιωτικό τομέα ή ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Στην Ελλάδα τα παραϊατρικά επαγγέλματα είναι σχετικά νέα, όπως αυτό του λογοθεραπευτή, και όσοι τα ασκούν έχουν καλές προοπτικές και ευκαιρίες απασχόλησης. Οι αποδοχές τους κρίνονται από ικανοποιητικές έως πολύ καλές, ιδιαίτερα για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία για τους φυσιοθεραπευτές. Συνολικά στην ελληνική οικονομία υπάρχουν περίπου 45 φυσιοθεραπευτές ανά 1.000 κατοίκους, ενώ ο κάθε φυσιοθεραπευτής εξυπηρετεί περίπου 2.209 κατοίκους (Πίνακας 1). Το μεγαλύτερο μέρος των φυσιοθεραπευτών απασχολείται στην Αττική αλλά και στην Κεντρική Μακεδονία, όπου υπάρχουν οι μεγαλύτερες ανάγκες, ενώ ακολουθούν η Ανατολική Μακεδονία, η Θεσσαλία και η Κρήτη.
Πίνακας 1. Απασχόληση φυσιοθεραπευτών στην ελληνική οικονομία ανά περιφέρεια (2010)
| Σύνθεση απασχόλησης ανά περιφέρεια | Αριθμός φυσιοθεραπευτών ανά 1.000 κατοίκους | Αριθμός κατοίκων ανά φυσιοθεραπευτών |
Ανατολική Μακεδονία | 7,0% | 59 | 1.684 |
Κεντρική Μακεδονία | 16,4% | 43 | 2.325 |
Δυτική Μακεδονία | 1,6% | 28 | 3.485 |
Θεσσαλία | 5,1% | 35 | 2.840 |
Ήπειρος | 2,2% | 32 | 3.114 |
Ιόνια Νησιά | 1,9% | 40 | 2.467 |
Δυτική Ελλάδα | 3,3% | 22 | 4.464 |
Στερεά Ελλάδα | 4,2% | 38 | 2.578 |
Πελοπόννησος | 4,4% | 38 | 2.612 |
Αττική | 46,1% | 57 | 1.742 |
Βόρειο Αιγαίο | 1,3% | 32 | 3.073 |
Νότιο Αιγαίο | 1,5% | 24 | 4.129 |
Κρήτη | 5,0% | 41 | 2.393 |
Σύνολο | 100% | 45 | 2.209 |
Πηγή: Eurostat (κωδικός: hlth_rs_prsrg).
Το βασικό ερώτημα όμως, που αφορά το μέλλον, είναι το πώς αναμένεται να μεταβληθεί η απασχόληση στα παραϊατρικά επαγγέλματα στην ελληνική οικονομία μέχρι το 2020.
Απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνει μια μεθοδολογία, μέσω της οποίας αναπτύσσεται ένα νέο μοντέλο για την ελληνική οικονομία. Το μοντέλο αυτό παρέχει εκτιμήσεις για τα βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας, μέχρι το 2020, για τρία σενάρια: ένα βασικό, ένα αισιόδοξο και ένα απαισιόδοξο. Τα αποτελέσματα του μοντέλου αυτού σε συνδυασμό με τη χρήση Πινάκων Εισροών-Εκροών αποτελούν τη βάση για την πρόβλεψη της απασχόλησης στην ελληνική αγορά εργασίας μέχρι το 2020. Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί ξανά στο παρελθόν αντίστοιχου βάθους ανάλυση για την ελληνική αγορά εργασίας. Ενδεικτικά είναι τα Διαγράμματα 1 και 2.
Διάγραμμα 1. Αριθμός απασχολουμένων στα παραϊατρικά επαγγέλματα που αναμένεται να απασχολούνται στην ελληνική οικονομία μέχρι το 2020
Πηγή: Petrakis P.E. (Ed.) (2014)The Rebirth of the Greek Labor Market. Building Toward 2020. After the Global Financial Meltdown, Palgrave McMillan.
Σημείωση: Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.
Διάγραμμα 2. Μεταβολή στην απασχόληση παραϊατρικών επαγγελμάτων το 2020 σε σχέση με το 2012
Πηγή: Petrakis P.E. (Ed.) (2014)The Rebirth of the Greek Labor Market. Building Toward 2020. After the Global Financial Meltdown, Palgrave McMillan.
Σημείωση: Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ.
Ο αριθμός των απασχολουμένων στα παραϊατρικά επαγγέλματα στην Ελλάδα, σύμφωνα με το βασικό σενάριο, αναμένεται να παραμείνει σχεδόν αμετάβλητος (μείωση 0,1%) έως το 2020, δηλαδή από 31.876 το 2012 σε 31.844 το 2020. Μάλιστα, σύμφωνα με το σενάριο αυτό, το οποίο έχει τις περισσότερες πιθανότητες να συμβεί, την τριετία 2012-2014 παρατηρείται σημαντική μείωση στον αριθμό των απασχολουμένων στα παραϊατρικά επαγγέλματα, κατάσταση η οποία θα αναστραφεί μετά το 2015.
Αντίστοιχα, σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο, ο αριθμός των απασχολουμένων στα παραϊατρικά επαγγέλματα αναμένεται να αυξηθεί κατά 6,81% από το 2012 έως το 2020, δηλαδή να φτάσει στους 34.046. Στο σενάριο αυτό, σε αντίθεση με το βασικό και το απαισιόδοξο σενάριο, αναμένεται αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων στα παραϊατρικά επαγγέλματα το 2014. Τέλος, σύμφωνα και με το απαισιόδοξο σενάριο αναμένεται μείωση των απασχολουμένων στα παραϊατρικά επαγγέλματα κατά 0,75% από το 2012 έως το 2020, οπότε θα έχουμε 31.636 απασχολουμένους.
Βαλσαμής Διονύσης
Οικονομολόγος MSc