Γενική Περιγραφή:
Ο Κριτικός Τέχνης είναι το άτομο που αναλύει και αξιολογεί βιβλία, άρθρα, ποιητικές συλλογές, θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικές ταινίες. Στόχος του είναι να εξετάσει αναλυτικά και να παρουσιάσει στον κόσμο τις πτυχές ενός λογοτεχνικού βιβλίου, ποιήματος, κινηματογραφικού έργου, μουσικής σύνθεσης, θεατρικής παράστασης ή τηλεοπτικής παραγωγής.
Για να πετύχει το στόχο του ο Κριτικός ενημερώνεται ανάλογα με τον τομέα ενδιαφέροντός του και παρακολουθεί ταινίες, πηγαίνει στο θέατρο, διαβάζει βιβλία, παρακολουθεί ενημερωτικές εκπομπές και εντοπίζει, συγκεντρώνει και ερευνά το πληροφοριακό υλικό για την πολύπλευρη εξέταση του θέματός του, τόσο από τις βιβλιοθήκες και τα αρχεία υπηρεσιών, οργανισμών, μουσείων, όσο και με προσωπικές συνεντεύξεις. Επιπλέον, συντάσσει σε μορφή άρθρου-κειμένου την άποψή του και, αν δουλεύει σε κάποιο από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, παραδίδει το κείμενο στον συντάκτη-εκδότη για έγκριση και δημοσίευση.
Εξοπλισμός και Μέσα:
Τα βασικά εργαλεία του επαγγέλματος είναι ο επεξεργαστής κειμένου Η/Υ ή η γραφομηχανή, τα εξειδικευμένα βιβλία, οι εγκυκλοπαίδειες τέχνης. Σε πολλές περιπτώσεις απαραίτητα εργαλεία είναι η βιντεοκάμερα, το video, η τηλεόραση και το μαγνητόφωνο. Ο Κριτικός Τέχνης χρησιμοποιεί το τηλέφωνο, το φαξ και το διαδίκτυο για τη συλλογή πληροφοριών.
Απαραίτητη Εκπαίδευση:
Ο Κριτικός Τέχνης είναι απόφοιτος πανεπιστημιακής σχολής. Μπορεί να είναι απόφοιτος Σχολής Πολιτικών, Κοινωνικών ή Οικονομικών Επιστημών, ή Καλών Τεχνών, Θεάτρου, Μουσικής, ή Τμήματος Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Σχετικές γνώσεις μπορούν να αποκτηθούν και από αντίστοιχα ΤΕΙ και ΙΕΚ.
Απαραίτητες Δεξιότητες:
Ο Κριτικός θα πρέπει να έχει ευαισθησία, ερευνητικό και αναλυτικό πνεύμα, δημιουργική και κριτική σκέψη, ευρύτητα ιδεών, χαρακτηριστικό και προσωπικό εκφραστικό ύφος και αυθεντικές απόψεις. Θα πρέπει να διαθέτει ικανότητα να πείθει, καθώς και γλωσσική ικανότητα τόσο στον προφορικό, όσο και στο γραπτό λόγο. Θα πρέπει, επίσης, να έχει οργανωτικές ικανότητες για να μπορεί να καθορίζει προτεραιότητες.
Επαγγελματικές Προοπτικές:
Δεν υπάρχει μεγάλος αριθμός εξειδικευμένων Κριτικών και διαρκώς αναπτύσσονται νέες ανάγκες, καθώς πολλαπλασιάζονται τα περιοδικά, οι εφημερίδες και οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί. Επομένως, οι προοπτικές απασχόλησης όσων ασκούν αυτό το επάγγελμα είναι θετικές.
Ο Κριτικός μπορεί να εργαστεί ως ιδιωτικός υπάλληλος ή ως ελεύθερος επαγγελματίας και να συνεργάζεται με εφημερίδες, περιοδικά ή ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, όπου δημοσιεύει τις κριτικές του.
Εργασιακές Συνθήκες και Περιβάλλον:
Το επάγγελμα αυτό απαιτεί ενεργητικότητα και μεγάλη πνευματική δραστηριότητα. Απαραίτητες είναι οι ανταλλαγές απόψεων με εμπειρογνώμονες ή άλλα άτομα σχετικά με το εξεταζόμενο θέμα, πράγμα που προϋποθέτει κοινωνικότητα. Πολλές φορές, αν υπάρχει πίεση χρόνου για την παράδοση ενός άρθρου, ο Κριτικός είναι δυνατό να δουλεύει σε συνεχές ωράριο, από το πρωί ως αργά το βράδυ, μέχρι την ολοκλήρωση και την παράδοση του έργου. Αυτό απαιτεί πολύωρη πνευματική συγκέντρωση. Συχνά, πραγματοποιούνται μετακινήσεις στο εσωτερικό, αλλά και ταξίδια στο εξωτερικό, εάν το θέμα που ερευνάται παρουσιάζεται σε άλλη χώρα. Απαραίτητες, επίσης, είναι οι συμμετοχές σε διεθνείς εκδηλώσεις-φεστιβάλ.
Συνήθως, ο επαγγελματίας εργάζεται σε δικό του χώρο, αλλά αν είναι κριτικός που δουλεύει ως μισθωτός σε μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως οι εφημερίδες, το ραδιόφωνο ή η τηλεόραση, παραμένει πολλές ώρες μέσα στο studio ή το γραφείο.