Γενική Περιγραφή: Βασικό έργο του Λιμενικού είναι η αστυνόμευση των χωρικών υδάτων, των λιμένων και των ακτών της χώρας. Ο Λιμενικός είναι υπεύθυνος, επίσης, για τον έλεγχο των πλοίων, την εκπαίδευση στελεχών του Εμπορικού Ναυτικού, τη διάσωση ναυαγών, την ασφάλεια των ταξιδιωτών και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τη ρύπανση.
Τα καθήκοντα των στελεχών του Λιμενικού Σώματος διαφοροποιούνται με βάση κανονισμούς και ανάλογα με το βαθμό και τη συγκεκριμένη υπηρεσία όπου υπηρετούν. Σε γενικές γραμμές, διακρίνονται σε επιτελικά, αστυνομικά και υπαλληλικά.
Ειδικότερα, οι Λιμενικοί που στελεχώνουν τα περιπολικά σκάφη του Σώματος περιπολούν στις ακτές και στα χωρικά ύδατα ελέγχοντας αν τα αλιευτικά σκάφη διαθέτουν τα απαραίτητα πιστοποιητικά για να ψαρεύουν νόμιμα. Διενεργούν ελέγχους στα σκάφη αναψυχής και στα εμπορικά πλοία, στην περίπτωση που φανούν ύποπτα για διεξαγωγή λαθρεμπορίου, μεταφορά λαθρομεταναστών, παράνομη αλιεία. Επεμβαίνουν, αν προκληθεί ρύπανση στη θάλασσα. Αναλαμβάνουν την έρευνα ναυαγίων και τη διάσωση των ναυαγών και συμβάλλουν στη διενέργεια θαλάσσιων και αρχαιολογικών ερευνών.
Οι Λιμενικοί που υπηρετούν στις ακτές ασχολούνται με άλλες δραστηριότητες, όπως με τη διεκπεραίωση διοικητικών υποθέσεων του Σώματος, την αστυνόμευση των λιμανιών, των ακτών και των τελωνείων. Ακόμη, ελέγχουν την ομαλή επιβίβαση, την ασφάλεια των επιβατών και των οχημάτων στα πλοία, καθώς και την ακριβή αναχώρηση και ασφαλή προσέγγιση των πλοίων και, τέλος, δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τη ναυσιπλοΐα.
Εξοπλισμός και Μέσα: Τα μέσα που οι Λιμενικοί έχουν στη διάθεσή τους για την εκτέλεση των παραπάνω δραστηριοτήτων είναι ταχύπλοα, περιπολικά, ναυαγοσωστικά, απορρυπαντικά σκάφη, περιπολικά οχήματα και μοτοσικλέτες, αεροσκάφη - ελικόπτερα έρευνας και διάσωσης, οπλισμός, ραντάρ, ανιχνευτές ναρκωτικών και εκρηκτικών ουσιών.
Προϋποθέσεις Άσκησης Επαγγέλματος: Όλοι οι Λιμενικοί είναι απαραίτητο να γνωρίζουν την αγγλική ή και άλλη ξένη γλώσσα, να μην έχουν υπερβεί συγκεκριμένα όρια ηλικίας και να έχουν λευκό ποινικό μητρώο.
Απαιτούμενη Εκπαίδευση: Οι αξιωματικοί του Λιμενικού Σώματος είναι κάτοχοι πτυχίου πανεπιστημιακής ή πολυτεχνικής σχολής, ή έχουν πτυχίο από την Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού (Δίπλωμα Πλοιάρχου-Μηχανικού Γ΄ τάξεως) και στη συνέχεια εισάγονται στη Σχολή Δοκίμων Αξιωματικών του ΛΣ. Οι υποψήφιοι υπαξιωματικοί και λιμενοφύλακες, για να εισαχθούν στο Σώμα, απαιτείται να έχουν απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και απολυτήριο στρατού. Η πιστοποιημένη γνώση ξένων γλωσσών, καθώς και το πτυχίο από ΤΕΙ και ΑΕΙ διευκολύνουν την εισαγωγή τους στις Σχολές Δοκίμων Υπαξιωματικών και Δοκίμων Λιμενοφυλάκων, αφού η εισαγωγή γίνεται με μόρια. Οι σπουδές σε ναυτικά λύκεια, σε ΤΕΕ, στην πληροφορική, τη μουσική και τα πτυχία ηλεκτρολόγων ηλεκτρονικών, δίνουν πρόσβαση σε ειδικές κατηγορίες υποψηφίων στις σχολές Δοκίμων Υ/Ξ-Λ/Φ.
Τόσο οι αξιωματικοί όσο και οι υπαξιωματικοί πρέπει να αποφοιτήσουν επιτυχώς από τις παραγωγικές σχολές του Λιμενικού Σώματος και να ορκιστούν αξιωματικοί-υπαξιωματικοί ή λιμενοφύλακες. Οι λιμενοφύλακες και υπαξιωματικοί, εφόσον το επιθυμούν και διαθέτουν τα προβλεπόμενα προσόντα, μπορούν να μετέχουν στους διαγωνισμούς για εισαγωγή στις ανώτερες σχολές υπαξιωματικών και αξιωματικών αντίστοιχα.
Απαιτούμενες Δεξιότητες: Ο Λιμενικός χρειάζεται να διαθέτει:
Επαγγελματικές Προοπτικές: Η στελέχωση του λιμενικού σώματος είναι σταθερή και αναγκαία. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για τις αντίστοιχες θέσεις εργασίας, ενώ προσφέρονται και νέες με την αύξηση των αρμοδιοτήτων των Λιμενικών.
Οι αμοιβές κυμαίνονται σε μεσαία επίπεδα, ενώ υπάρχουν ορισμένες πρόσθετες απολαβές, όπως δωρεάν μετακίνηση με επιβατηγά - οχηματαγωγά πλοία εσωτερικού, ή επιδόματα για ορισμένες ειδικότητες του ΛΣ (πυροτεχνουργοί, ειδικές δυνάμεις, ιπτάμενο προσωπικό αεροσκαφών ή ελικοπτέρων).
Οι αξιωματικοί του Λιμενικού Σώματος μπορούν να εργαστούν στα λιμεναρχεία, στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και στα προξενικά λιμεναρχεία στο εξωτερικό, ως προξενικοί λιμενάρχες ή υπολιμενάρχες, για την εξυπηρέτηση-έλεγχο των πλοίων με ελληνική σημαία και των Ελλήνων ναυτικών.
Επαγγελματικές Συνθήκες και Περιβάλλον: Ο Λιμενικός εργάζεται είτε ατομικά είτε ομαδικά, ανάλογα με τα καθήκοντα που του ανατίθενται από τους ανωτέρους του. Συχνά η δουλειά του χαρακτηρίζεται από άγχος εξαιτίας των πολλών καθηκόντων.
Ανάλογα με τη φύση και το είδος της αποστολής τους, οι Λιμενικοί εργάζονται με βάρδιες σε γραφεία με καλές συνθήκες, ή σε ανοιχτούς χώρους, όπου αντιμετωπίζουν αρκετές δυσκολίες λόγω των ιδιαιτεροτήτων των περιπτώσεων, ή των καιρικών συνθηκών. Ακολουθούν τυπικό ωράριο εργασίας, αλλά συχνά υπάρχει υπερωριακή απασχόληση κατά τις αργίες, ή τις περιόδους όπου υπάρχει αυξημένη κίνηση. Για ορισμένες περιπτώσεις, όπως για τα πληρώματα των σκαφών, αεροσκαφών και ελικοπτέρων του ΛΣ, οι ώρες εργασίας ρυθμίζονται ανάλογα με τις υπηρεσιακές ανάγκες. Οι μετακινήσεις είναι απαραίτητες τόσο για την επιτυχή διεκπεραίωση των καθηκόντων των Λιμενικών, όσο και για τη συμμετοχή των βαθμοφόρων σε αποστολές, σεμινάρια, μετεκπαιδεύσεις. Οι βαθμοφόροι του ΛΣ μετατίθενται υποχρεωτικά, μετά τη συμπλήρωση ελάχιστου χρόνου παραμονής σε κάθε υπηρεσία. Η δράση παρανόμων στα Λιμάνια και στους θαλάσσιους χώρους, καθώς και οι κακές καιρικές συνθήκες, δημιουργούν ιδιαίτερες δυσκολίες και κινδύνους για τα στελέχη που περιπολούν.