Περιγραφή Επαγγέλματος:
Αντικείμενο της εργασίας του είναι ο συντονισμός όλων των απαραίτητων εργασιών για την παράσταση προγραμμάτων σε διάφορους χώρους των μέσων μαζικής ενημέρωσης και του κινηματογράφου. Ειδικότερα, οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα του συγκεκριμένου επαγγελματία είναι πολύπλευρα και πολυσύνθετα και στοχεύουν στην άψογη λειτουργία κάθε προγράμματος ή έργου. Κυρίως διευθύνει και επιμερίζει τις εργασίες στους συντελεστές παραγωγής προγραμμάτων, εκπομπών και έργων, για το ραδιόφωνο, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Προγραμματίζει ομάδες εργασίας, συζητά με τους συντάκτες για σημαντικές λεπτομέρειες του έργου τους, προσδιορίζει τους χρόνους παράδοσης και δίνει οδηγίες σε σχέση με τις ενέργειες που απαιτούνται για την παρουσίαση ενός πολύ καλού προγράμματος. Επίσης, ο ρόλος του είναι να μελετά τα σενάρια και κείμενα, να διατυπώνει τις παρατηρήσεις του, να εξετάζει κατά πόσον ανταποκρίνονται στις αρχικές προσδοκίες και τις απαιτήσεις της παραγωγής και τη φιλοσοφία του σταθμού, του καναλιού ή της πολιτικής του παραγωγού και να δίνει την έγκρισή του για την προώθηση τους . Ο διευθυντής προγράμματος είναι επιφορτισμένος να ελέγχει αν τα κείμενα βρίσκονται μέσα στα πλαίσια της εθνικής νομοθεσίας και των τοπικών εθίμων και κυρίως των κανόνων που επιβάλλει το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο σε σχέση με το τι επιτρέπεται και τι προσβάλλει την ανθρώπινη προσωπικότητα και αξιοπρέπεια, καθώς σε αντίθετη περίπτωση επιβάλλονται αυστηρές κυρώσεις και πρόστιμα στην παραγωγή. Επιπλέον, στα καθήκοντά του περιλαμβάνονται η παρουσίαση των διάφορων τύπων προγραμμάτων, εκπομπών ή έργων σε δημόσιους χώρους για την ενημέρωση του κοινού και την προβολή της δουλειάς ολόκληρης της ομάδας που έχει αναλάβει το κάθε έργο. Τέλος, είναι δυνατόν να έχει και άλλες αρμοδιότητες, όπως η επίβλεψη της εργασίας των συντακτών, των δημοσιογράφων, των παρουσιαστών, των τεχνικών και του υπόλοιπου προσωπικού κ.ά.
Συνθήκες Εργασίας:
Εργάζεται σε γραφείο, φωτεινό και κατάλληλα διαμορφωμένο, με ηλεκτρονικό υπολογιστή, δέκτες ραδιοφώνου και τηλεόρασης και κάθε άλλο μέσο που είναι απαραίτητο για τη δουλειά του. Η εργασία του συνεπάγεται μεγάλη ένταση, είναι κυρίως πνευματική και περιλαμβάνει συχνές συναντήσεις εργασίας (meetings) με συντάκτες κειμένων και σεναρίων, διευθυντές ειδήσεων και ενημέρωσης, υπεύθυνους ψυχαγωγικών εκπομπών, δημοσιογράφους, διευθυντές τηλεόρασης, διευθυντές ραδιοφώνου, υπεύθυνους παραγωγής προγράμματος και άλλους, ανάλογα με το φορέα στον οποίο απασχολείται. Το ωράριό του είναι συγκεκριμένο, αλλά πολύ συχνά χρειάζεται να το υπερβαίνει λόγω φόρτου εργασίας, συνήθως στις περιόδους κατά τις οποίες πρέπει να ανακοινωθούν για τα νέα προγράμματα και οι καινούριες παραγωγές του σταθμού, του καναλιού ή όποιου άλλου μέσου.
Ιδιαίτερα Προσωπικά Χαρακτηριστικά και Ικανότητες:
Ο Διευθυντής Προγράμματος πρέπει να διαθέτει ηγετικές ικανότητες, κριτική σκέψη, συνεργατικό και ομαδικό πνεύμα, επαγγελματική ευσυνειδησία, ευελιξία και επικοινωνιακές δεξιότητες. Επίσης, οι καινοτόμες ιδέες, η δημιουργικότητα, η ανάληψη πρωτοβουλιών, η ικανότητα συντονισμού και η διορατικότητα αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την ενασχόληση με το συγκεκριμένο επάγγελμα. Ακόμη, η επιδεξιότητα στη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, η πολύ καλή γνώση ξένων γλωσσών, η ευχέρεια στον προφορικό και γραπτό λόγο, η πειθώ, η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικό εργασιακό περιβάλλον είναι απαραίτητα προσόντα για τον διευθυντή προγράμματος. Επιπλέον, η δυνατότητα για συχνές μετακινήσεις, η αποδοτικότητα κάτω από συνθήκες πίεσης και υπερβολικού άγχους, οι καλές δημόσιες σχέσεις, αλλά και η γνώση της εθνικής νομοθεσίας για τη φύση, τη λειτουργία και το νομικό καθεστώς της ιδιωτικής τηλεόρασης και της τοπικής ραδιοφωνίας διευκολύνουν το έργο του.
Σπουδές:
Στη χώρα μας δεν παρέχονται σπουδές στο αντικείμενο της διεύθυνσης προγράμματος. Σχετικές σπουδές μπορούν να γίνουν στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου, στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καθώς και στο Τμήμα Πληροφορικής και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΑΤΕΙ Πάτρας (Πύργος). Η φοίτηση διαρκεί τέσσερα έτη και απαιτείται εκπόνηση πτυχιακής εργασίας και πρακτική άσκηση. Ακόμη, σπουδές μπορούν να γίνουν στο Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας του AΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας (Καστοριά), όπου η φοίτηση διαρκεί τέσσερα έτη. Επίσης, συναφείς σπουδές παρέχονται στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πανεπιστημίου Πειραιά, του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, του Πανεπιστημίου Πάτρας, του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Πανεπιστημίου Κύπρου, όπου η φοίτηση διαρκεί οκτώ εξάμηνα. Για τους πτυχιούχους του Πανεπιστημίου Κύπρου μετά την 1/5/2004 απαιτείται ισοτιμία και αντιστοιχία απο τον ΔΟΑΤΑΠ ή το ΣΑΕΙΤΤΕ.
Επίσης, σπουδές παρέχονται στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων των AΤΕΙ Αθήνας, Πειραιά, Πάτρας, Λάρισας, Καβάλας, Σερρών, Χαλκίδας, Δυτ. Μακεδονίας (Κοζάνη), Ιονίων Νήσων (Ληξούρι) και Κρήτης (Ηράκλειο), όπου η φοίτηση διαρκεί οκτώ εξάμηνα και απαιτείται πρακτική άσκηση. Σπουδές, επίσης, παρέχονται και σε συναφείς σχολές και τμήματα των ΑΕΙ και AΤΕΙ σε συνδυασμό με επιμόρφωση ή κατάρτιση μέσω διαφόρων προγραμμάτων και σεμιναρίων. Τέλος, σπουδές μπορούν να γίνουν και σε πανεπιστήμια του εξωτερικού που χορηγούν αναγνωρισμένους τίτλους σπουδών από το ελληνικό κράτος για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών και επαγγελματιών δικαιωμάτων των αποφοίτων.
Επίσης υπάρχει η δυνατότητα για συνέχιση των σπουδών σε μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Επαγγελματικά Δικαιώματα:
Τα επαγγελματικά δικαιώματα του διευθυντή προγράμματος καθορίζονται με βάση το γνωστικό αντικείμενο και το επίπεδο των βασικών του σπουδών. Εάν έχει κάνει σπουδές δημοσιογραφίας, τα επαγγελματικά του δικαιώματα προβλέπονται από τον Κώδικα και τις Αρχές Δεοντολογίας του Δημοσιογραφικού Επαγγέλματος, όπως ψηφίστηκε ομόφωνα στο Β' Συνέδριο της ΠΟΕΣΥ (26 - 28 Ιουνίου 1998), αλλά και από τις ετήσιες συλλογικές συμβάσεις εργασίας μεταξύ των εκπροσώπων της ΕΣΗΕΑ και των εκπροσώπων των διαφόρων δημόσιων και ιδιωτικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Επίσης, τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των Τμημάτων Διοίκησης Επιχειρήσεων των AΤΕΙ κατοχυρώνονται νομικά με το Π.Δ. 514 (ΦΕΚ 218 /τ. Α' / 5-10-1989). Τέλος, ο Ν. 2328 / 1995 (ΦΕΚ 159 / τ. Α΄/ 3-8-1995) αφορά στο νομικό καθεστώς της ιδιωτικής τηλεόρασης και της τοπικής ραδιοφωνίας και ρυθμίζει συναφή θέματα της ραδιοτηλεοπτικής αγοράς και άλλων διατάξεων.
Τομείς Απασχόλησης και Προοπτικές Αγοράς Εργασίας:
Μπορεί να εργαστεί ως διευθυντής προγράμματος, συνήθως μετά από μακρόχρονη εμπειρία, σε κρατικούς ή ιδιωτικούς τηλεοπτικούς ή ραδιοφωνικούς σταθμούς, σε εφημερίδες, στον περιοδικό Τύπο, στην ηλεκτρονική δημοσιογραφία, σε δημοσιογραφικούς οργανισμούς, σε κινηματογραφικές παραγωγές, σε εταιρείες δημοσίων σχέσεων και σε οποιονδήποτε χώρο μπορεί να έχει σχέση με την επικοινωνιακή πολιτική και τη διεύθυνση προγράμματος κ.ά. Οι προοπτικές στην αγορά εργασίας είναι αρνητικές λόγω του μεγάλου αριθμού των δημοσιογράφων που αποφοιτούν από διάφορες σχολές. Καλύτερες προοπτικές απασχόλησης υπάρχουν για τους αποφοίτους μεταπτυχιακών προγραμμάτων και τους κατόχους πτυχίων άριστης γνώσης αρκετών ξένων γλωσσών, οι οποίοι μπορούν να προωθηθούν σε ανάλογες θέσεις και να διακριθούν για το επιστημονικό τους κύρος και τις διευθυντικές τους ικανότητες.
Πηγές Πληροφόρησης: