Γιατί να απευθυνθώ σε ψυχολόγο αφού έχω καλούς φίλους;

Η οικογένεια μας, οι φίλοι μας και ο σύντροφος μας είναι μια μεγάλη πηγή υποστήριξης. Είναι πολύ βοηθητικό να ξέρουμε ότι έχουμε στη διάθεσή μας ένα υποστηρικτικό δίκτυο, το οποίο «ενεργοποιούμε» όταν δεν νιώθουμε καλά και χρειαζόμαστε βοήθεια.

Πολλοί είναι αυτοί που όταν αντιμετωπίζουν κάποια δυσκολία, λένε ότι έχουν καλούς φίλους και μαζί τους μπορούν να συζητήσουν και να βρουν λύση. Είναι, όμως, πάντα αυτό αρκετό; Και ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ ενός καλού φίλου και ενός ψυχολόγου-θεραπευτή;

Πέραν των πρακτικών διαφορών των δύο τύπων σχέσεων (η θεραπευτική σχέση έχει συγκεκριμένη δομή και σαφή όρια όπου πάντοτε τηρείται το απόρρητο των πληροφοριών: συγκεκριμένο χρόνο και τόπο συνάντησης, με συγκεκριμένη διάρκεια, συμφωνημένη αμοιβή προς τον θεραπευτή) οι διαφορές εντοπίζονται και σε άλλα επίπεδα:

• Ο ψυχολόγος-θεραπευτής είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος για να ακούσει το πρόβλημα του θεραπευόμενου, χωρίς να το κρίνει, να τον βοηθήσει να κατανοήσει όλες τις πτυχές του και τελικά να τον βοηθήσει να ανακαλύψει μόνος του, τον τρόπο επίλυσης του. Ο φίλος μας θα ακούσει το πρόβλημα μας, αλλά συχνά θα σχολιάσει τις ενέργειες μας και τις επιλογές μας και τελικά θα μας προτείνει μια λύση που ο ίδιος θα εφάρμοζε αν ήταν στη «θέση μας», ή που θα έκρινε ότι μας ταιριάζει, μέσα όμως από το προσωπικό του πρίσμα. Ο ψυχολόγος-θεραπευτής θα αναγνωρίσει τα ακριβή συναισθήματα του θεραπευόμενου του και θα τον βοηθήσει να τα αποδεχτεί και να δουλέψει πάνω σε αυτά. Αντίθετα, όταν αποκαλύπτουμε τα συναισθήματά μας σε ένα φίλο μας, υπάρχει η πιθανότητα να νιώσουμε ματαίωση και απογοήτευση αν ο φίλος μας δεν καταλάβει τα ακριβή συναισθήματα μας.

• Η θεραπευτική σχέση, επίσης, διαφέρει από τη φιλική γιατί είναι μονόδρομη. Αυτό σημαίνει ότι επίκεντρο της σχέσης είναι το άτομο που ζητάει βοήθεια και μόνο αυτό. Ο ψυχολόγος-θεραπευτής προσφέρει την απόλυτη προσοχή τους μαζί με τη συναισθηματική υποστήριξη και την άνευ όρων αποδοχή της μοναδικότητας του θεραπευόμενου του και δεν περιμένει τίποτα για ανταπόδοση. Στις φιλικές μας σχέσεις, επειδή θέλουμε να είμαστε αγαπητοί και αποδεκτοί, μπορεί να κρατήσουμε κρυφά κάποια συναισθήματα ή ακόμα και σκέψεις μας, από φόβο μην απορριφθούμε και βέβαια αντίστοιχα φέρονται και οι φίλοι μας, οι οποίοι περιμένουν και αυτοί με τη σειρά τους να είναι αγαπητοί και αποδεκτοί από εμάς.

• Ο ψυχολόγος-θεραπευτής έχει την εκπαίδευση ώστε να μπορεί να κάνει συνδέσεις μεταξύ συναισθημάτων και συμπεριφορών και παρόμοιων αντιδράσεων σε παλιότερες ή πιο πρόσφατες καταστάσεις κι έτσι να βοηθήσει τον θεραπευόμενο του να αποκτήσει μια σαφή και ολοκληρωμένη εικόνα του εαυτού του. Οι φίλοι μας, το περισσότερο που μπορούν να κάνουν είναι απλώς να μας επισημάνουν αυτές τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.

Οι φίλοι και οι συγγενείς είναι πολύτιμοι και χωρίς αυτούς η δουλειά ενός ψυχολόγου-θεραπευτή θα ήταν ανεδαφική και χωρίς κανένα απολύτως νόημα. Σε προβλήματα που νιώθουμε ότι μας «ξεπερνούν», οι φίλοι μας μπορούν να λειτουργούν επικουρικά, ενώ η συνεργασία με κάποιον ειδικό, τις περισσότερες φορές, λειτουργεί θεραπευτικά.

Νίκη Μπίγγου, MSc
Ψυχολόγος-Σύμβουλος Σταδιοδρομίας