Φθινοπωρινά ξεκινήματα: Εστίασε στην κοινωνικότητα!

Η κοινωνική ζωή είναι πολύ σημαντική για την ποιότητα ζωής, την ευεξία και τη γενικότερη υγεία του καθενός. Οι ερωτήσεις «Έχεις πολλούς φίλους;», «Κοινωνικοποιείσαι τακτικά;», «Σε πόσες κοινωνικές ομάδες ανήκεις;», «Πόσο ευρύ είναι το φάσμα των ενδιαφερόντων που καλύπτουν;», «Πόσο σημαντικές είναι για εσένα;» θα μπορούσαν να αποτελέσουν κομμάτι του τακτικού ελέγχου υγείας από το γενικό ιατρό, παράλληλα με τις ερωτήσεις σχετικά με το κάπνισμα, την άσκηση και τη διατροφή.

Όσο παράδοξο και να φαίνεται σε πρώτο επίπεδο, έχει βρεθεί σε μεγάλο αριθμό ερευνών ότι η συμμετοχή σε κοινωνικά δίκτυα και ομάδες είναι ένας από τους σημαντικότερους προβλεπτικούς δείκτες της καλής υγείας. Οι κοινωνικά απομονωμένοι ασθενείς είναι πολύ πιο πιθανό να υποτροπιάσουν, για παράδειγμα ασθενείς μετά από καρδιακό επεισόδιο, ακόμη και σε ποσοστό 60%. Ακόμη, έχει βρεθεί ότι οι πιο κοινωνικά απομονωμένοι άνθρωποι έχουν διπλάσιες πιθανότητες να κρυολογήσουν, έστω κι αν οι πιο κοινωνικοί εκτίθενται σε περισσότερους ιούς και μικρόβια.

O Σεπτέμβριος είναι παραδοσιακά ο μήνας των νέων ξεκινημάτων. Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το φθινόπωρο είναι η μεταβατική περίοδος μεταξύ της κατάστασης της καθημερινότητας που χαρακτήριζε τον προηγούμενο χειμώνα και της περιόδου που ξεκινά. Η νέα ακαδημαϊκή χρονιά ενδέχεται να σηματοδοτεί τη μετάβαση από το ένα ακαδημαϊκό επίπεδο στο επόμενο, για παράδειγμα από το μαθητικό στο φοιτητικό, ή από το προπτυχιακό στο μεταπτυχιακό. Ακόμη και στην αγορά εργασίας παρατηρείται μεγαλύτερη κινητικότητα.

Τα νέα ξεκινήματα μπορεί να σημαίνουν αλλαγές και σε κοινωνικό επίπεδο, για παράδειγμα όταν αλλάζουν τα πλαίσια στα οποία συμμετέχουμε, ο τόπος διαμονής. Επίσης, οι ευκαιρίες που υπάρχουν για νέα ξεκινήματα σε πολλούς τομείς της κοινωνικής μας ζωής ίσως δώσουν την ευκαιρία σε κάποιον, ο οποίος το επιθυμεί, να κάνει αλλαγές στη ζωή του και να εμπλακεί σε νέα κοινωνικά πλαίσια και ομάδες, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις του.

Για ορισμένους μπορεί να είναι πιο δύσκολο να διαχειριστούν τις αλλαγές που προκύπτουν στην καθημερινότητα σε κοινωνικό επίπεδο. Κάποιος που αλλάζει τόπο διαμονής ή εργασίας αλλάζει, μεταξύ άλλων, και ένα μεγάλο μέρος των κοινωνικών του συναναστροφών. Η διαχείριση των μεταβατικών περιόδων της ζωής φαίνεται ότι είναι αποτελεσματικότερη όταν έχουμε πολλαπλές κοινωνικές ταυτότητες. Για παράδειγμα, κάποιος που χάνει τη δουλειά του, ακόμη και λόγω σύνταξης, χάνει μαζί και ένα σύνολο συνεργατών, με τους οποίους διατηρούσε κοινωνικές σχέσεις. Εάν το άτομο ανήκει και σε άλλα κοινωνικά πλαίσια, όπως ένας αθλητικός σύλλογος, η διατήρηση των υπόλοιπων κοινωνικών ταυτοτήτων μπορεί να τον υποστηρίξει κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου.

Η διατήρηση πολλαπλών κοινωνικών ταυτοτήτων βοηθάει και στην αποτελεσματικότερη ανάληψη νέων κοινωνικών ρόλων. Για παράδειγμα, έχει βρεθεί ότι ο αριθμός των κοινωνικών ομάδων στις οποίες συμμετέχει ένας πρωτοετής φοιτητής είναι ο καλύτερος προβλεπτικός δείκτης για τη διαχείριση του καινούργιου ρόλου του και έχουν αναφερθεί χαμηλότερα επίπεδα καταθλιπτικού συναισθήματος.

Συμπερασματικά, η φθινοπωρινή περίοδος είναι ιδανική για να ευοδωθούν οι προσπάθειες για επέκταση του κοινωνικού δικτύου, αφού υπάρχουν πολλές δυνατότητες για συμμετοχή σε νέα πλαίσια. Η καλλιέργεια και η ενίσχυση της κοινωνικής ζωής καλό είναι να τεθεί ως κεντρικός στόχος στη ζωή μας, αφού συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην υγεία και την ευεξία.

Δρ. Χαρά Τσέκου
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια