Αποτελεσματικότητα Εταιρικής Διακυβέρνησης και Στάσεις/Αντιλήψεις Στελεχών στις Ελληνικές Εισηγμένες Επιχειρήσεις

Η πρόσφατη συζήτηση που προκλήθηκε από τις ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης για την αναθεώρηση του Ελληνικού Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης αναδεικνύει τη σημασία της αποτελεσματικής εταιρικής διακυβέρνησης στη σύγχρονη διοίκηση των επιχειρήσεων, οι οποίες καλούνται να διαδραματίσουν ανταγωνιστικό ρόλο σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο και αβέβαιο περιβάλλον. Οι προτεινόμενες οδηγίες όπως π.χ., οι δηλώσεις εταιρικής διακυβέρνησης, έχουν τύχει σημαντικής ανταπόκρισης και εφαρμογής από τις ελληνικές εισηγμένες εταιρείες και έχουν κατευθύνει τον προσανατολισμό της συζήτησης περισσότερο στο «πνεύμα» της εταιρικής διακυβέρνησης παρά στο «γράμμα». Παρά ταύτα, το γεγονός ότι οι εξηγήσεις των εταιρειών δεν είναι διαφωτιστικές και θεμελιωμένες και ότι υπάρχει δυσκολία εφαρμογής για αρκετά από τα πρότυπα του ΣΕΒ εγείρει σημαντικές αμφιβολίες για την επάρκεια του Κώδικα να επιφέρει τα προσδοκόμενα αποτελέσματα.

Στο πλαίσιο της ανωτέρω προσέγγισης, κρίνεται ως ιδιαίτερα επίκαιρη η έρευνα για την εταιρική διακυβέρνηση και τις αντιλήψεις των στελεχών για την εταιρική διακυβέρνηση που διεξήγαγε το Εργαστήριο Στρατηγικής και Επιχειρηματικότητας του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστήμιου Αθηνών. Σκοπός της έρευνας ήταν η μέτρηση της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής των πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης των ελληνικών εισηγμένων επιχειρήσεων αλλά και η αποτύπωση των στάσεων/αντιλήψεων των στελεχών για την εταιρική διακυβέρνηση με σκοπό τη σύνταξη προτάσεων για τη βελτίωση της εταιρικής διακυβέρνησης.

Η μέτρηση της αποτελεσματικότητας των πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης δεν εστιάστηκε στην μέτρηση του βαθμού συμμόρφωσης της επιχείρησης αλλά στο κατά πόσον η εφαρμογή των σχετικών πρακτικών από την επιχείρηση επιτυγχάνει τον σκοπό για τον οποίο έχουν θεσμοθετηθεί. Επίσης, οι αντιλήψεις/στάσεις των στελεχών αποτυπώθηκαν με την μέτρηση του βαθμού, στον οποίο τα στελέχη των επιχειρήσεων θεωρούν ότι η συμμόρφωση με τις επιταγές για την εταιρική διακυβέρνηση δημιουργεί επιπλέον αξία για την επιχείρηση ή δημιουργεί κόστος και περιορίζει την επιχειρηματικότητα.

Η έρευνα, η οποία βασίστηκε στις απαντήσεις 95 εισηγμένων στο ΧΑ επιχειρήσεων σε εξειδικευμένο ερωτηματολόγιο με κλίμακες Lickert, έδειξε ότι υπήρξε σημαντική πρόοδος στην ουσιαστική εφαρμογή της εταιρικής διακυβέρνησης από τις εισηγμένες εταιρείες. Το 44,4% των ελληνικών εισηγμένων επιτυγχάνει υψηλή αποτελεσματικότητα εταιρικής διακυβέρνησης αναφορικά με τη διαχείριση των σχέσεων με μετόχους, το 60,5% επιτυγχάνει υψηλά επίπεδα εταιρική διακυβέρνησης στο πεδίο του διοικητικού συμβουλίου, το 65,5% εφαρμόζει υψηλού επιπέδου πρακτικές εσωτερικού ελέγχου, ενώ το 58,1% επιτυγχάνει υψηλά επίπεδα διαφάνειας και υπευθυνότητας (Βλέπε σχήμα 1). Επιπροσθέτως, το 40,7% των εισηγμένων έχει σημαντικά θετικές αντιλήψεις για την εταιρική διακυβέρνηση (Βλέπε σχήμα 2).

Σχήμα 1: Αποτελεσματικότητα ΕΔ

Σχήμα 2: Στάσεις/Αντιλήψεις Στελεχών για την ΕΔ

Επίσης, η έρευνα έδειξε ότι οι αντιλήψεις των στελεχών για την εταιρική διακυβέρνηση παίζουν σημαντικό ρόλο, ήτοι, όσο πιο θετικές οι αντιλήψεις/στάσεις των στελεχών, τόσο υψηλότερα τα επίπεδα εταιρικής διακυβέρνησης και, αντίθετα όσο η εταιρεία αποκτά εμπειρίες από εταιρική διακυβέρνηση, τόσο την πιστεύει: σε υψηλά επίπεδα εταιρικής διακυβέρνησης, η επιχείρηση «βιώνει» τις αξίες της εταιρικής διακυβέρνησης.

Σχήμα 3: Αποτελεσματικότητα ΕΔ - Στάσεις/Αντιλήψεις Στελεχών για την ΕΔ

   Μαρία Φωτάκη

  Οικονομολόγος