Αντιμετώπισε τις δυσκολίες με… χιούμορ!

Απλώς γέλα και όλο το ζήτημα παύει να υφίσταται

Osho

Το αστείο έχει συχνά θεραπευτική επίδραση πολύ ανώτερη από πολλές βαρύγδουπες ψυχιατρικές ερμηνείες. Τη δύναμη και την επίδραση του αστείου δείχνει και το γεγονός πως οι δικτάτορες και τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, μα και μερικοί υπερευαίσθητοι πολιτικοί στις δημοκρατίες, τα φοβούνται σαν την πανούκλα. Το αστείο, με την υπέρτατη περιφρόνησή του για τα όρια της λογικής και του ορθολογισμού, κατορθώνει να ανατινάζει τις εικόνες του κόσμου και να γίνεται ο παράγοντας της αλλαγής. Το αστείο καταφέρνει με την αυθάδειά του «να παίρνει στο ψιλό» φαινομενικά ακλόνητες τάξεις πραγμάτων και εικόνες του κόσμου. Έτσι εξηγείται γιατί όσοι υποφέρουν από κάποια ζωηρή συγκίνηση την ξεπερνούν σε μεγάλο βαθμό, όταν κατορθώνουν να γελάσουν με τα βάσανά τους.

Σύμφωνα με μελέτη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, το γέλιο θεωρείται ισχυρό αντίδοτο για το άγχος και τον πόνο, ενώ αποτελεί μια γρήγορη και αξιόπιστη μέθοδο ανανέωσης αλλά και εξισορρόπησης του μυαλού και του σώματος. Μας κρατάει αισιόδοξους και μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε και τις πιο δύσκολες καταστάσεις, τις απογοητεύσεις και την απώλεια. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο ανθρώπινος οργανισμός έχει τις δικές του ευφορικές ουσίες. Με το γέλιο έρχονται στην επιφάνεια τα θετικά μας συναισθήματα, όπως η ελπίδα και η χαρά, και με αυτό τον τρόπο χαλαρώνουμε και ηρεμούμε. Στο έργο του «Οδυσσέας» ο James Joyce αναφέρει «Γέλασε για να ελευθερώσει το νου του από του νου του τα δεσμά». Το γέλιο εμποδίζει το μυαλό από το να γεννά σκέψεις, έτσι εκείνο «σωπαίνει», αφήνοντας για λίγο έγνοιες και αγωνίες. Έπειτα από μια νύχτα απελπισίας και απόγνωσης, το γέλιο έρχεται σαν η πιο άμεση αντίδραση, καθώς διακρίνουμε στον ορίζοντα μια λύση που ούτε μας είχε περάσει από το νου.

Το γέλιο είναι ο εχθρός του φόβου, ενώ ευνοεί την ομαδική εργασία και την κοινωνικότητα. Παράλληλα, ενισχύει τη μνήμη και τη μαθησιακή διαδικασία. Μελέτη της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins έδειξε ότι η εισαγωγή του χιούμορ κατά τη διαδικασία της διδασκαλίας είχε ως αποτέλεσμα αυξημένη βαθμολογία σε τεστ.

Ο Γάλλος φιλόσοφος Henri Bergson, στο βιβλίο του «Το Γέλιο», αναφέρει μεταξύ άλλων: «Για να καταλάβουμε το γέλιο, πρέπει να το τοποθετήσουμε στο φυσικό του περιβάλλον που είναι η κοινωνία, πρέπει προπάντων να καθορίσουμε τη χρήσιμη λειτουργία του που είναι μια κοινωνική λειτουργία. Το γέλιο οφείλει να ανταποκρίνεται σε ορισμένες απαιτήσεις της από κοινού ζωής. Το γέλιο οφείλει να έχει μια κοινωνική σημασία», «η λειτουργία του γέλιου είναι να καταστέλλει τις χωριστικές τάσεις», «ο ρόλος του είναι να διορθώνει την ακαμψία σε ευκαμψία, να αναπροσαρμόζει τον καθένα μας σε όλους, τέλος να στρογγυλεύει τις γωνίες».

Ο Αριστοτέλης θεωρούσε ότι το γέλιο επιφέρει κάθαρση με ανώδυνο τρόπο, ενώ ο Δημόκριτος παρομοίαζε τους ανθρώπους με κόκκους άμμου στην ακτή του Απείρου και γελούσε με την ιδέα που έχουν οι άνθρωποι για τον εαυτό τους και τις ασχολίες τους σε σχέση με την πραγματική τους θέση μέσα στο Σύμπαν. Ο ήρωας του Herman Esse στο «Λύκο της Στέπας» σκάει στα γέλια όταν συνειδητοποιεί πως η πραγματικότητα δεν είναι παρά η ελεύθερη εκλογή ανάμεσα σε πολλές πόρτες πάντοτε ανοικτές. Με τόση δύναμη το γέλιο είναι ένας αστείρευτος πόρος για να ξεπεράσει κανείς τα προβλήματα.

Βασιλική Ξηρού

Ψυχολόγος

Βιβλιογραφία

Watzlavick, P. (1986). Η γλώσσα της αλλαγής. Στοιχεία θεραπευτικής επικοινωνίας. Εκδόσεις Κέδρος