Αντιμετωπίζοντας μια φοβία… «Μπορώ να την ξεπεράσω;»

Εάν έχετε μια φοβία, είναι πολύ πιθανό να έχετε εξοικειωθεί με συμβουλές από συγγενείς, φίλους και γνωστούς που έχουν την μορφή: «Ξεπέρασέ το», «Μην κάνεις έτσι, σιγά το πράγμα!». Είναι αλήθεια ότι τέτοιες φράσεις μπορεί να παρακινούν και να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους που βιώνουν ανησυχίες για την καθημερινότητα, όμως μπορούν να παραλύσουν εκείνους που βιώνουν πιο μόνιμες φοβίες. Γιατί; Επειδή οι ίδιοι γνωρίζουν ήδη ότι ο φόβος τους είναι παράλογος. Το γεγονός ότι κάποιος άλλος τους υπενθυμίζει αυτόν τον παραλογισμό μπορεί, παραδόξως, να κάνει το φόβο πολύ ισχυρότερο.

Μπροστά στη φοβία

Είναι πολύ πιθανό για όλους μας να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση που μας δημιουργεί φόβο. Πώς θα αντιδράσουμε σε αυτή την κατάσταση, ωστόσο, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Μια σοβαρή, βαθιά ριζωμένη και χρόνια φοβία είναι πολύ πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί από μια πιο ήπια, που αναπτύχθηκε μόλις πρόσφατα. Όταν διανύουμε περιόδους που είμαστε νευρικοί ή αγχωμένοι, η αντιμετώπιση μιας φοβίας είναι πιο δύσκολη από ό, τι όταν είμαστε ήρεμοι και χαλαροί. Μπροστά σε πολλαπλά ερεθίσματα, όπως ο πολύς κόσμος και οι δυνατοί θόρυβοι, είναι πιο δύσκολο από ό,τι αν είμαστε σε μια πιο ήσυχη κατάσταση, όπου έχουμε να αντιμετωπίσουμε μόνο ένα αγχογόνο ερέθισμα.

Προσωπική αντιμετώπιση της φοβίας

Οι αντιδράσεις μας στις φοβίες μπορεί να είναι τόσο διαφορετικές όσο και τα πράγματα που τις ενεργοποιούν. Μερικοί άνθρωποι τρέχουν μακριά. Άλλοι κλαίνε. Μερικοί άνθρωποι θυμώνουν ή γίνονται εχθρικοί. Κάποιοι παγώνουν. Σκεφτείτε πόσες φορές έχετε κατά λάθος βρεθεί σε μια κατάσταση που ενεργοποίησε τη φοβία σας. Αν τοποθετήσετε σκόπιμα τον εαυτό σας μέσα σε μία κατάσταση που σας δημιουργεί φόβο, πιθανότατα θα σας προκαλέσει μια παρόμοια αντίδραση. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι, όταν σκόπιμα έρθουν αντιμέτωποι με καταστάσεις που τους δημιουργούν πίεση, η αίσθηση του ελέγχου της κατάστασης μειώνει τις αντιδράσεις τους, αλλά αυτό δεν είναι ευασταθεί.

Είναι μια φοβία ή απλά ένας φόβος;

Μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς ένα φόβο από μία φοβία. Αν ο φόβος σας προκαλεί περισσότερο από μια ήπια «αναστάτωση», τότε μάλλον πρόκειται για φοβία. Εάν γενικά πιάνετε τον εαυτό σας να αποφεύγει μια συγκεκριμένη κατάσταση ή να έχει έμμονες σκέψεις για ένα επερχόμενο γεγονός, ή αν εμφανίσετε ακραίες αντιδράσεις μπροστά σε ένα γεγονός, όπως να το βάλετε στα πόδια, ή να ξεκινήσετε να τρέμετε, ή να βάλετε τα κλάματα, τότε είναι πιθανό να έχετε να κάνετε με μία φοβία και όχι με έναν απλό φόβο.

Πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστεί μια φοβία;

Συμβουλευτείτε τον οικογενειακό γιατρό σας ή έναν ειδικό ψυχικής υγείας για κάθε φόβο που φαίνεται πιο σοβαρός και σταθερός στη ζωή σας ή επηρεάζει την ψυχική σας υγεία. Πολλές φοβίες μπορεί να αντιμετωπιστούν σε λίγες ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό τεχνικών θεραπείας και, ενδεχομένως, φάρμακα. Μπορείτε να μάθετε τεχνικές και στρατηγικές αντιμετώπισης της φοβίας και να βρείτε ποια είναι η ρίζα του φόβου, ώστε σταδιακά να απαλλαγείτε από τα δυσάρεστα συμπτώματα.

Ενώ ενδεχομένως είναι δελεαστικό να προσπαθήσει να ασχοληθεί κανείς από μόνος του με μια φοβία του, η παρέμβαση κάποιου ειδικού μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητές για την γρήγορη απαλλαγή από τα συμπτώματα και να διασφαλίσει ότι δεν κάνετε λάθος πράγματα ώστε, αντί να διευκολύνετε, να δυσκολεύετε ακόμα περισσότερο τον εαυτό σας.

Νίκη Μπίγγου MSc

Ψυχολόγος – Ειδ/μενη οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια