Αρχισυντάκτης

Γενική Περιγραφή: Ο Αρχισυντάκτης καθορίζει τα θέματα και τη σειρά των άρθρων, των ρεπορτάζ ή των ειδήσεων σε εφημερίδες, περιοδικά ή δελτία ειδήσεων, δίνει κατευθύνσεις και ελέγχει τους συντάκτες. Πριν γίνει Αρχισυντάκτης έχει διατελέσει αρκετά χρόνια ανταποκριτής και έχει ασχοληθεί επισταμένως με την έρευνα και τη σύνταξη. Μπορεί να είναι γενικός αρχισυντάκτης, αρχισυντάκτης θεματικής ενότητας, ηλεκτρονικής έκδοσης εντύπου κ.λπ. Ειδικότερα, ο Αρχισυντάκτης εντύπου (περιοδικού, εφημερίδας) αποφασίζει για το «κλείσιμο» της ύλης, ορίζει τις θεματικές ενότητες και εγκρίνει ή απορρίπτει τα άρθρα των συντακτών χρησιμοποιώντας πολλαπλά κριτήρια και αιτιολογώντας τις ενέργειες αυτές. Ακόμη, μπορεί να μεταφέρει άρθρα σε διαφορετικό τεύχος ή και θεματική ενότητα. Συνεργάζεται άμεσα με τους συντάκτες, τους προϊσταμένους και το υπόλοιπο προσωπικό του εντύπου, και αναφέρεται στο διευθυντή. Συνήθως είναι υπεύθυνος για το κύριο άρθρο του εντύπου, αλλά και για κάποιες σελίδες των θεματικών ενοτήτων. Ο Αρχισυντάκτης ηλεκτρονικού εντύπου, εκτός από αυτά τα καθήκοντα, είναι υπεύθυνος για την on-line σύνταξη άρθρων, την επεξεργασία, την προσωρινή αποθήκευση και τη διαγραφή τους από την ηλεκτρονική έκδοση που επιμελείται. Επίσης, ελέγχει τα άρθρα των άλλων συντακτών που αποστέλλονται με e-mail και τους ενημερώνει ηλεκτρονικά για τυχόν διορθώσεις και τη δημοσίευσή τους ή μη. Βασικό εργαλείο της δουλειάς του είναι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και τα σχετικά προγράμματα της ηλεκτρονικής ειδησεογραφίας.

Επαγγελματική Κατοχύρωση: Τα επαγγελματικά δικαιώματα του Αρχισυντάκτη προβλέπονται από τον Κώδικα και τις Αρχές Δεοντολογίας του Δημοσιογραφικού Επαγγέλματος, όπως ψηφίσθηκε ομόφωνα στο Β΄ Συνέδριο της ΠΟΕΣΥ (26-28 Ιουνίου 1998), αλλά και από τις ετήσιες συλλογικές συμβάσεις εργασίας μεταξύ των εκπροσώπων της ΕΣΗΕΑ και των εκπροσώπων των διαφόρων δημόσιων και ιδιωτικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

Απαιτούμενη Εκπαίδευση: Σπουδές παρέχονται στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Τμήμα Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου, στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καθώς και στο Τμήμα Πληροφορικής και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΑΤΕΙ Πάτρας (Πύργος). Η φοίτηση διαρκεί τέσσερα έτη και απαιτείται εκπόνηση πτυχιακής εργασίας και πρακτική εξάσκηση. Επίσης, στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών λειτουργεί Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών που αποτελείται από δύο κατευθύνσεις: Πολιτική Επικοινωνία και Νέες Τεχνολογίες και Πολιτισμικές Σπουδές και Ανθρώπινη Επικοινωνία, ενώ στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης λειτουργεί Διαπανεπιστημιακό Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στα Προηγμένα Συστήματα Υπολογιστών και Επικοινωνιών (με τρεις επιμέρους κατευθύνσεις: Δικτυακή υπολογιστική - Ηλεκτρονικό Εμπόριο, Νοήμονα συστήματα και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών του ήχου και της εικόνας για την εκπαίδευση και την παραγωγή), σε συνεργασία με τα Τμήματα των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Ιατρικής, Ψυχολογίας, Μουσικών Σπουδών, και το Γενικό του ΑΠΘ, το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και το Τμήμα Μηχανικών Η/Υ, Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Επιπλέον, σπουδές παρέχονται σε Εργαστήρια Δημοσιογραφίας ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών και ιδιωτικές Σχολές Δημοσιογραφίας.

Απαιτούμενες Δεξιότητες: Η άρτια επαγγελματική κατάρτιση, ο δυναμισμός, η μεθοδικότητα, η συνέπεια, η παρατηρητικότητα, η ανάπτυξη πρωτοβουλιών, η αυτοσυγκέντρωση και η εξαιρετική προσοχή στη λεπτομέρεια χαρακτηρίζουν τον Αρχισυντάκτη. Είναι ανάγκη να μπορεί να εργάζεται κάτω από συνθήκες πίεσης και υπερβολικού άγχους, να διαθέτει ψυχραιμία, υπευθυνότητα, διορατικότητα, επιμονή, υπομονή, ετοιμότητα και εντιμότητα. Η ακεραιότητα του χαρακτήρα του, η ευγένεια, ο σεβασμός στο κοινό, η συνέπεια, η αγάπη για την έγκυρη και αντικειμενική πληροφόρηση, το ενδιαφέρον για την έρευνα και η επαγρύπνηση για την κάλυψη της είδησης διακρίνουν τον Αρχισυντάκτη. Ακόμη, η ευχέρεια στον προφορικό και στο γραπτό λόγο, η πρόσβαση σε πηγές πληροφόρησης, η κριτική σκέψη, η σαφήνεια, η αμεροληψία, αλλά και η τήρηση του κώδικα δεοντολογίας θεωρούνται βασικές προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγελματός του. Επίσης, χρειάζεται να διαθέτει αποφασιστικότητα, κοινωνικές δεξιότητες, ευελιξία και προσαρμοστικότητα σε ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον εργασίας. Τέλος, η πολύ καλή γνώση ξένων γλωσσών και η ικανότητα στη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή διευκολύνουν την εργασία του.

Επαγγελματικές Προοπτικές: Ο Αρχισυντάκτης μπορεί να εργαστεί σε πρακτορεία ειδήσεων, τηλεοπτικούς ή ραδιοφωνικούς σταθμούς, εφημερίδες, στον περιοδικό Τύπο, στην ηλεκτρονική δημοσιογραφία, σε δημοσιογραφικούς οργανισμούς, γραφεία τύπου σωματείων, συλλόγων, ομοσπονδιών κ.α. Οι προοπτικές του επαγγέλματος είναι μάλλον αρνητικές λόγω του μεγάλου αριθμού δημοσιογράφων που αποφοιτούν από διάφορες σχολές. Καλύτερες προοπτικές απασχόλησης υπάρχουν για τους αποφοίτους μεταπτυχιακών προγραμμάτων και τους κατόχους πτυχίων άριστης γνώσης αρκετών ξένων γλωσσών, οι οποίοι μπορούν να σταδιοδρομήσουν σε ανάλογες θέσεις και να διακριθούν για το επιστημονικό τους κύρος και τις «διευθυντικές» τους ικανότητες. 

Εργασιακές Συνθήκες και Περιβάλλον: Ο Αρχισυντάκτης εργάζεται κυρίως στο γραφείο του, όπου επεξεργάζεται τα άρθρα του ή επιμελείται τη δουλειά των συντακτών, προκειμένου να καταλήξει στον τρόπο και τη σειρά παρουσίασής τους στον έντυπο ή ηλεκτρονικό τύπο. Δεν έχει συγκεκριμένο ωράριο, ενώ η εργασία του είναι επίπονη και συνοδεύεται από μεγάλη ένταση και άγχος λόγω της πίεσης χρόνου και του ανταγωνισμού για την αποκλειστική είδηση. Μέρος του χρόνου του δαπανάται σε συναντήσεις και συσκέψεις με τη δημοσιογραφική ομάδα του, ενώ αρκετό χρόνο αφιερώνει για την ενημέρωσή του από άλλα έντυπα ή σχετικές ιστοσελίδες στο διαδίκτυο. Αν ασχολείται με την ηλεκτρονική δημοσιογραφία, είναι δυνατόν να παρουσιάσει κόπωση των οφθαλμών, πόνους στην πλάτη και προβλήματα στα χέρια και τους καρπούς. Συνεπώς, πρέπει να κάνει συχνά διαλείμματα, να χρησιμοποιεί ειδικά φίλτρα στην οθόνη του υπολογιστή και να τηρεί όλους τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας στο χώρο εργασίας του.